Hamilelikte Kabakulak

Tükrük bezlerinden özellikle parotis bezini tutan kabakulak virüsü genellikle çocuklukta enfeksiyon yapar ve kalıcı bağışıklık bırakır. Çoğu erişkin çocuklukta bu hastalığı geçirdiğinden ya da bebeklikte hastalığa karşı aşı olduğundan bağışıktır. Bu yüzden gebelikte kabakulak enfeksiyonuna ender olarak rastlanır. Bu ender olgularda da hastalığın gebelik ya da bebek üzerinde olumsuz bir etkisi olmadığı kabul edilir.

Kabakulak nedir?

Kabakulak bir virüs tarafından meydana getirilen ve birincil olarak tükrük bezlerini tutan bir enfeksiyondur. Diğer tuttuğu organlar arasında overler (yumurtalıklar), testisler, meninksler (beyin zarları) ve pankreas sayılabilir.

Nasıl bulaşır?

Kabakulak virüsü damlacık enfeksiyonu yoluyla (virüsü taşıyan birinin soluduğu havadan) ya da direkt temasla bir kişiden diğerine bulaşır. Hastalık belirtilerinin görülmesinden kısa bir süre önceki dönem kişinin bulaştırıcılığının en yüksek olduğu dönemdir.

Belirtileri nelerdir?

Kabakulak olgularının tüme yakını 14 yaşından önce ortaya çıkar. Doğumda anneden geçen koruyucu antikorlar bebeği bir yaşına kadar koruduklarından bir yaşından önce kabakulak nadirdir.

Kabakulak geçiren biriyle yakın temastan sonra genellikle 16-18 gün süren bir kuluçka dönemini takiben çoğu virüs enfeksiyonunda görülen ateş, başağrısı, kırgınlık ve iştahsızlık gibi hastalığa özgü olmayan belirtiler ortaya çıkar.

Kısa bir süre sonra da (bir iki gün içinde) parotis tükrük bezinin bulunduğu bölgede hassasiyet başlar. Takiben her iki parotis tükrük bezinde ağrılı şişme, 40 dereceye kadar varabilen ateş görülür. Belirtiler takibeden haftada hızla azalır.

Parotis bezi dışında diğer tükrük bezlerinde de enfeksiyon olabilir.

Ayrıca hastalığa bağışık olmayan erişkin erkeklerde parotis bezi enfeksiyonuna ek olarak %25 olguda testis tutulumu, erişkin kadınlarda da %5 olasılıkla over tutulumu ve buna bağlı infertilite (kısırlık) oluşabilir.

Gebelikte enfeksiyon geçirildiğinde fetus üzerinde ne gibi etkiler gösterir?

Genel olarak gebelikte geçirilen kabakulak enfeksiyonunun bebek üzerinde olumsuz bir etki yaratmadığı kabul edilir. Bazı çalışmalarda ilk trimesterde anne adayının kabakulak geçirdiği durumlarda düşük riskinin ve düşük kilolu doğum olasılığının hafifçe arttığı saptanmışsa da, diğer çalışmaların çoğu bunu desteklememektedir.

Nasıl tanı konur?

Klinik bulgularla (parotis tükrük bezinde şişme ve ateş, yakın zamanda kabakulak geçiren biriyle yakın temas) kabakulak tanısını koymak kolaydır. Şüpheli durumlarda kanda özgün antikor seviyesinde dört kat artışla tanı konur.

Nasıl tedavi edilir?

Diğer virüs enfeksiyonlarında olduğu gibi kabakulak virüsünün yarattığı enfeksiyonda da özgün bir tedavi yöntemi yoktur. Bu yüzden hastalığın yarattığı belirtilere yönelik tedavi yapılır.

Kabakulaklı bireyin hastalığı bağışıklığı olmayanlara bulaştırmasını önlemek için izole edilmesi önemlidir.

Korunma

Kabakulak için geliştirilmiş oldukça etkili bir aşı vardır ve MMR kombinasyonu şeklinde (Mumps-Measles-Rubella: kabakulak- kızamık-kızamıkçık) çocukların rutin aşı takviminde bir yaşından itibaren yeralır. Aşı uygulandığında %95 kişide kalıcı bağışıklık bırakır.

Aşı esas olarak virüsün zayıflatılmış bir suşundan hazırlanan canlı aşı olduğundan gebelere uygulanması sakıncalıdır.

İLGİLİ KONULAR:

Hamilelikte Tehlike Belirtileri

Riskli Gebelik Nedir?

Gebelikte Kanama

Ektopik Gebelik (Dış Gebelik)

Hiperemezis (aşırı bulantı-kusma)

Gebelikte Hipertansiyon ve Preeklampsi

İleri Yaşlarda Hamilelik ve Ortaya Çıkabilen Sorunlar

Erken (prematüre) doğum riski ve erken doğum

Obezite (Şişmanlık) ve Aşırı Kilo İle Hamilelik

Bebeğin doğum kilosu ve boyu ile ilgili durumlar (iri veya ufak bebek)