Cinsel yolla bulaşan hastalıklar grubunda yer aldığı kabul edilen HPV enfeksiyonu, genital bölgede kondilom adı verilen siğillerin oluşmasına neden olan ve bulaşıcılığı oldukça yüksek bir virüs enfeksiyonudur.

Virüsün bazı alt tiplerinin (özellikle tip 16 ve 18) enfeksiyondan yıllar sonra genital bölgede ve özellikle de rahim ağzında kansere yol açtığı bilinmektedir.

Gebelikte HPV enfeksiyonu bazen doğum kanalını tıkayacak büyüklükte kondilom (siğil) kitlelerinin oluşmasına neden olabilmektedir.

Diğer bir tehlike de doğum esnasında bebeğe bulaşan virüsün doğmuş bebeğin ses tellerinde laringeal papillom adı verilen ancak selim tabiatlı olan kitlelerin oluşumuna neden olabilmesidir.


Video: Rahim ağzı kanseri öncüleri CIN 1,2,3 (LGSIL-HGSIL), ASCUS, Tip 16-18 HPV, kolposkopi, LEEP konizasyon

Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>

HPV nedir?

HPV (Human Papilloma Virus) genital bölgede ve mukozalarda enfeksiyon yapan ve condyloma acuminatum (kondiloma aküminatum ya da kısaca kondilom) adı verilen siğil şeklinde kitlelerin oluşumuna neden olan bir virüstür. 

Çoğu virüs hastalığında olduğu gibi HPV de bir kez vücuda girdiğinde hücreler içinde yerleşir ve zaman zaman alevlenmelere yol açar. Bu yüzden kesin tedavisi olmayan bir hastalık olarak kabul edilir.

HPV nasıl bulaşır?

HPV enfeksiyonunun cinsel yolla bulaşan hastalıklar grubunda yer aldığı kabul edilir. Özellikle çok sayıda cinsel eşi olan (veya öncesinde olmuş olan) bireyler ve bu bireylerin eşlerinde daha yaygındır. Virüsün bulaşması başka bir bireyin enfekte genital bölgesinin mukozalara (ağız ve vajina gibi), ya da doğal olarak nemli bölgelere (anüs gibi) temasıyla olur.



HPV nasıl belirti verir?

HPV bulaştıktan sonra 2-6 aylık bir kuluçka devresini takiben genital bölgede ve/veya anüs etrafında sayıları ve büyüklükleri değişken kondilom (siğil) adlı kitlelerin oluşmasıyla belirti verir.

Belirtiler bireysel özelliklerden oldukça etkilenir ve özellikle erkeklerde enfeksiyon tümüyle belirtisiz seyredebilir. Kadında da belirtisiz seyredebilir, ancak "belirtisiz" seyreden bu durumlarda büyüteçle (kolposkopi) yapılan ayrıntılı incelemelerde dış genital bölge, vajina ya da rahim ağzında çok ufak çaplı kitleler çoğu kadında saptanır.

Özellikle kadınlarda bazı durumlarda vajina-anüs arası bölgeyi, anüsü ya da vajinayı tümüyle dolduran karnabahar görünümlü dev kitlelere de rastlamak mümkündür.

Oral (ağız yoluyla) genital cinsel ilişki uygulamalarında ağız mukozasında da lezyonlar ortaya çıkabilir.

Anne adaylarında dev kitleler ortaya çıktığında ve doğum kanalı tümüyle kapandığında doğumun vajinal yolla gerçekleşmesi mümkün olmaz. 

Gebelikte büyüme eğilimi gösteren bu dev lezyonların çapı gebelikten sonra genellikle kendiliğinden önemli oranda geriler. Kondilom lezyonlarının gebelikte neden büyüme eğilimi gösterdikleri henüz belirlenememiştir.

Kadınlarda bazen HPV enfeksiyonunun tek belirtisi jinekolojik muayenede papsmear incelemesinde HPV enfeksiyonuna özgü hücresel anormallikler (koilositoz, LGSIL, HGSIL, CIN 1, 2 ve 3) bulunmasıdır.

HPV'nin bulaşıcılığı

HPV oldukça bulaşıcı bir virüstür ve genital bölgedeki lezyonların mukozalar ya da genital bölgelerle (cinsel ilişkide olduğu gibi) kısa süreli teması bile bulaşması için yeterlidir. Aktif lezyonların olmadığı veya tedaviyle yok edildiği durumlarda ise bulaştırıcılık azalmaktadır. 

Genital bölge mukozasının vajina yoluyla dış ortama açık olması nedeniyle özellikle erkekten kadına daha kolay bulaşır.



Hamilelik döneminde geçirilen enfeksiyonun önemi nedir?

Genital bölgede kondilom (siğil) oluşumuna neden olan HPV, hücrelerin içine yerleşerek hücrenin genetik yapısını etkileyebilme özelliğine sahip bir virüstür. HPV'nin çok sayıda alt tipi vardır. Bu alt tiplerden bazıları hücrelere olan etkileriyle hücrelerin kendi kendine hızla ve kontrolsüzce çoğalabilen hücrelere dönüşmesine neden olmaktadır. Hücrelerin kontrolsüzce çoğalma özelliği kazanması ise hücrelerin bulunduğu dokuda kanser oluşumu riskini beraberinde getirmektedir.

Rahim ağzı, vajina ve vulva kanserlerinin gelişiminde HPV'nin bu onkojen (kanser yapıcı) alt tiplerinin çok önemli bir rolü olduğu kanıtlanmış duurmdadır. Bu etkiler uzun vadeli etkilerdir ve ancak onkojen etkiye sahip HPV alt tipleri tarafından başlatılırlar.

Gebelik açısından HPV enfeksiyonunun önemi ise daha farklıdır:

Gebelik döneminden önce var olan ya da gebelikte yeni çıkan kondilom kitlelerinin aşırı büyümesi bazen doğum kanalının tıkanmasına neden olur ve vajinal yolla normal doğum imkansız hale gelir.

Diğer bir istenmeyen durum da bebeğin doğum eylemi esnasında doğum kanalından geçerken kanaldaki HPV'yi kapması sonucu meydana gelir. Virüsün bulaşması bebeğinin larinksinde (ses tellerinin bulunduğu organ) papillomlar (ufak kitleler) oluşmasına neden olabilir.

HPV tanısı nasıl tanı konur?

Genital bölgedeki kitlelerin tipik görünümü tanı koymak için yeterlidir. Şüpheli durumlarda kitlelerden biopsi alınarak tanı koymak gerekebilir. Genital kondilomu olan kadınların komple bir jinekolojik muayeneden geçmeleri ve bazı HPV alttiplerinin onkojen (kanser yapıcı) özelliği nedeniyle papsmear (rahim ağzı kanser tarama testi) incelemesine tabi tutulmaları önemlidir. 

Şüpheli durumlarda ileri inceleme için kolposkopi (vulva, vajina ve rahim ağzının büyüteçle incelenmesi) ve gerekli durumlarda şüpheli bölgelerden biopsi alınması gerekebilir.

Ayrıca günümüzde HPV'nin alt tiplerini belirlemek ve etkenin HPV'nin onkojen alt tipi olup olmadığını saptamak da mümkündür HPV tiplemesi).

HPV nasıl tedavi edilir?

HPV enfeksiyonunun tedavisinde temel prensip nüksleri en aza indirmek için kitlelerin mümkün olduğunca temizlenmesidir. Bu amaçla virüslere etkili ilaçlar kullanılarak lokal (bölgesel) tedavi ve büyük lezyonların koterizasyon yoluyla yakılması şeklinde tedavi uygulanır.

Gebelik döneminde lokal etkili kremler çok tercih edilmez ve yakma işlemi de çok gerekli durumlarda kullanılır.

Hatırda tutulması gereken nokta tedavinin yanlızca görünen lezyonları ortadan kaldırmakla sınırlı olduğudur. HPV enfeksiyonu kronik seyreder ve kitleler ortadan tümüyle kalksa da hücrelerin içinde gizli bir şekilde yaşamını sürdüren virüsler bulaştırıcılık azalsa da nüks siğiller ortaya çıkabilir.

Gebelikte büyüyen lezyonlar doğum sonrasında belli bir süre sonra kendiliğinden gerileyebileceklerinden enfeksiyonu gebelikte tedavi etmeden önce doğumu beklemek uygun olabilir.

Genital kondilomu olan anne adaylarının hijyenlerine dikkat etmeleri ve virüs çoğalmasına zemin sağlayan nemli ortamı yaratmamak için genital bölgelerini kuru tutmaları önemlidir.



Hamilelik döneminde HPV varlığında nasıl bir yol izlenir?

HPV bebekte anomaliye yol açan bir virüs değildir. Gebelikte önemi kitlenin gebelikle beraber büyüme gösterebilmesi ve bazı durumlarda doğum kanalını kapatarak normal vajinal doğumu engellemesidir. Diğer bir sorun da HPV enfeksiyonu olduğu bilinen ve vajinal doğum yapan anne adaylarının bebeklerinde ses tellerinde papillom (kitle) oluştuğunun saptanmış olmasıdır. 

HPV enfeksiyonu olan her anne adayının sezaryenle doğum yapması gerektiği konusunda bilimsel olarak kanıtlanmış bir gereklilik yoktur. Her olgu bireysel olarak ele alınmalıdır.


Video: GEBELİKTE CİNSEL YOLLA BULAŞAN HASTALIKLAR BEBEKTE HANGİ SORUNLARA NEDEN OLUR? SEZARYEN GEREKİR Mİ?

Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>

Genital siğillerden korunma

HPV cinsel yolla bulaşan bir hastalık olduğundan bu konuda alınan genel önlemlerin alınması HPV enfeksiyonundan korunmada tek yoldur. Ancak HPV'nin bulaştırıcılığı o kadar yüksek olabilmektedir ki, özellikle yaygın lezyonlarda kondom (prezervatif) kullanımı bile lezyonu olmayan kişiyi koruyamayabilmektedir. 

Cinsel temas esnasında erkek genital bölgesinin prezervatifle korunmayan kısımlarından kadına ya da tam tersi kadından erkeğe bulaşma söz konusu olabilir. 

Bu yüzden bariz kondilom lezyonları olması durumlarında bu kondilom kitleleri tedaviyle yok edilene kadar ilişkiye girmemek çok önemlidir.

Gebelik döneminde rahim ağzı kanseri aşılarının güvenliği konusunda bilgi olmadığından hamilelikte aşı önerilmez. Toplam üç kez uygulanan bu aşılar, eğer önceden başlanmışsa gebelikte ara verilmesi önerileblir. 


Video: Rahim ağzı kanseri


İLGİLİ KONULAR:

Hamilelikte Tehlike Belirtileri

Riskli Gebelik Nedir?

Gebelikte Kanama

Ektopik Gebelik (Dış Gebelik)

Hiperemezis (aşırı bulantı-kusma)

Gebelikte Hipertansiyon ve Preeklampsi

İleri Yaşlarda Hamilelik ve Ortaya Çıkabilen Sorunlar

Erken (prematüre) doğum riski ve erken doğum

Obezite (Şişmanlık) ve Aşırı Kilo İle Hamilelik

Bebeğin doğum kilosu ve boyu ile ilgili durumlar (iri veya ufak bebek)

Miyad Geçmesi ve Doğumun Gecikmesi

Hamilelikte Sigara Kullanımı

Gebelikte Enfeksiyonlar

Gebelik ve allerji

Gebelik ve miyomlar

Gebelik ve yumurtalık kistleri

Kan Uyuşmazlığında Nasıl Bir Yol İzlenmelidir?

Adolesan ve Genç Yaşlarda Hamilelik Yaşamak

Anne karnındaki bebekte anomaliler ve bunları saptamak için yapılan testler

Düşük (abortus) ve kürtaj

Gebelik şekeri (gestasyonel diyabet)

Gebelikte tiroid sorunları (hipotiroidi, hipertiroidi)