Gebe Kalamama Tedavi Seçenekleri

Hamilelik Oluşmadığında Hangi Tedavi Seçenekleri Vardır?

İnfertilite, yani hamilelik oluşmama durumunun tedavisinde tedavinin şeklini ve zamanını belirleyen en önemli etkenler kadının yaşı ve tetkiklerde ortaya çıkarılan anormalliklerdir.

İnfertilite tedavisinde aşağıdaki uygulamalardan biri seçilir:

Hiç bir tedavi yapmadan beklemek

Genç bir çiftte, yapılan temel kısırlık tetkikleri normal olduğunda bu yönteme baş vurulabilir. Yeterince beklenildiğinde gebelik büyük olasılıkla kendiliğinden oluşacaktır.

Çiftin yumurtlama günü ve gebeliğin oluşması açısından şansın en yüksek olduğu zamanlar hakkında bilgisi olması ve bir adet döngüsündeki düzenli cinsel ilişkilerin çoğunu bugünler arasına yoğunlaştırması önerilir.

Yumurtlama Tarihi (Günü) Hesaplayıcı >>

 

Ancak cinsel ilişkinin bu şekilde "zamanlanması" kadında ve erkekte psikolojik sorunlara yol açabilir ve cinselliğin yaşanmasını olumsuz etkileyebilir.

Doğallığı korumak açısından bunun yerine düzenli olarak, haftada en az iki kez cinsel ilişkide bulunmak da uygun bir yoldur.

Video: İlişki sonrası hiç kıpırdamadan yatmak, amuda kalkmak, yıkanmamak hamile kalmayı kolaylaştırır mı?

Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>

Var olan sorunun giderilmesi ve beklenmesi

  • Öncelikle yumurtlamayı engelleyen etkenler varsa giderilir. Bunlar PKO (polikistik over), tiroid hastalıkları veya hiperprolaktinemi (Prolaktin hormonu yüksekliği) olabilir. Kontrolsüz diabet, kollajen doku hastalıkları (lupus gibi), böbrek hastalıkları da yumurtlamayı bozabilir. Hiperprolaktinemi tedavisinde bromokriptin veya diğer bazı ilaçlar (Parlodel, Dopergin, Dostinex gibi) kullanılır.

Video: Polikistik over sendromu olanlar hamile kalmak için ne yapmalı - PKOS kısırlığa neden olur mu?

Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>
  • Spermiyogramda anormallik saptandığında bunun olası bir nedeni erkekte varolan varikoseldir. Üroloji konsultasyonunda erkeğin varikosel operasyonu olması uygun görüldüğünde bu operasyon gerçekleştirildikten sonra ek başka etken yoksa tekrar doğal yollardan gebelik sağlanması için beklenebilir.
  • Sorun tüplerde tıkanıklıksa bu durum laparoskopiyle giderilmeye çalışılır veya her iki tüpün tıkalı olduğu durumlarda olduğu gibi direkt IVF (tüp bebek) tedavisine geçilir. Tüplerde tıkanıklığın en sık görülen nedeni pelvik enfeksiyona bağlı olarak cidarın tıkanmasıdır. Bu durumun ameliyatla giderilmesi oldukça zordur.
  • Tüplerden yanlızca biri tıkalıysa ev anne adayının da yaşı ileri değilse tedavi edilmeden bir süre beklenebilir.
  • Laparoskopide ileri derecede endometriyozis saptandığında durum biraz karmaşık olabilir ve direkt IVF (tüp bebek) gündeme gelebilir: 
    Endometriyozis rahim iç tabakasının rahim dışında ve sıklıkla karın içinde odaklar şeklinde yerleşmesidir. Adet döneminde olan kanama bu endometriyozis odaklarında da olur ve böylece yapışıklıklar ortaya çıkar. Bu yapışıklıklar yumurtlama esnasında serbestleşen yumurtanın tüplere alınmasını engelleyecek şekilde olabilir ya da Fallop tüplerine dışarıdan baskı yaparak "tıkanmalarına" neden olabilir. Endometriyozisin kadında gebe kalmayı engellediği düşünülen başka bir etkisi de bölgede iltihabi reaksiyona yol açması ve bu reaksiyonun oosit-sperm etkileşimini engellemesidir.

Ovulasyon induksiyonu ("yumurtlamayı sağlayıcı ilaç verilmesi")

Yumurtlama bozukluğunun en sık görülen nedeni Polikistik over sendromudur (PKO) Serum androjenleri yüksek, buna bağlı olarak hastada aşırı tüylenme şikayetleri mevcut, serum LH/FSH oranı bozuk, adetler düzensiz, yumurtalıklar büyümüş ve ultrasonda çok sayıda orta büyüklükte çatlamamış folikül mevcuttur.

Problem kadındaki yumurtlamama ise (PKO'da olduğu gibi) ovulasyon induksiyonu denenebilir:

Burada amaç yumurtlamanın tekrar sağlanması ve doğal cinsel ilişki yoluyla gebelik oluşturulma şansının yükseltilmesidir. Klomifen sitrat (Klomen, Gonaphene) adı verilen yumurtlama ilacıyla kadınların %80'inde yumurtlama sağlanabilir. Bazı durumlarda FSH hormonu enjeksiyonu (Gonal-F, Puregon) gibi tedaviler gerekli olabilir. Hiperstimulasyon (yumurtalıklarda aşırı uyarılarak fazla sayıda folikül gelişmesi) bu grup anne aday adaylarında ve özellikle de AMH hormonu seviyesi çok yüksek olanlarda nispeten sıktır.

Ovulasyon induksiyonu için en sık klomifen sitrat içerikli ağızdan alınan tabletler kullanılır.

Mümkün olan en düşük dozda başlanan tedavinin (genellikle 3-5. günler arası 5 gün süreyle 1-2 tablet şeklinde) etkinliği folikülometri (ultrasonla "yumurta takibi") ya da MLP (midluteal faz progesteron-adet döngüsünün yaklaşık 21. gününde kanda yumurtlamanın kesin kanıtı olan progesteron hormonunun ölçülmesi yöntemi) ile ölçülür.

Düşük dozlarla yumurtlama oluşmadığında doz yükseltilebilir.

İnduksiyonda en düşük dozun kullanılmasının amacı bir yandan olgunlaşan folikül sayısını en aza indirmek diğer yandan da çok fazla sayıda folikül oluşmasından kaynaklanan hiperstimulasyon riskini azaltmaktır.

Hiperstimulasyon ("aşırı uyarılma") yumurtalıkların ilaca aşırı duyarlı olması, çok sayıda folikül oluşturması ve çok büyük kistlerin oluşması durumudur. Basit bir kasık ağrısından, ileri derecede ağrıya ve hatta vücuttan aşırı miktarlarda sıvı kaybına kadar varabilen durumlar oluşabilir.

Erkek Faktörü tedavisi

Çoğu erkekte neden belli değildir. Varikosel tedavisi, klomifen, HCG, testosteron tedavisi denenebilir. IUI (aşılama) denenebilirse de sperm düşüklüğü ve diğer sperm problemi olan olguların önemli bir kısmında gebelik tüp bebek-mikroenjeksiyon yoluyla oluşturulur.

Video: Aşılama (intrauterin inseminasyon) işlemi nasıl yapılır?

Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>

Endometriyozis tedavisi

Endometriyoziste tek başında GnRH analogları veya laparoskopiyle yapışıklıkların giderilmesi, yumurtalıkların etrafının serbestleştirilmesi, fimbriya uçlarının açılması denenir.

Laparoskopi esnasında gözle görülen tüm odaklar temizlenir.

Resimde pelvisin çeşitli bölgelerinde endometriyozis odakları gözlenmektedir.

İleri derece endometriyozis olgularında eğer tüpler açıksa aşılama-inseminasyon denenebilir. Eğer anne aday adayının yaşı ileriyse yumurtalık rezervinin daha da azalmış olması sorunuyla karşılaşmamak için tüp bebek gündeme gelebilir.

Aynı şey endometriyozisin farklı bir varyantı olan adenomiyozis için de söylenebilir. 

Video: Çikolata kisti (endometrioma) ultrasonda nasıl görünür, endometriozis nedir,neden oluşur ve tedavisi

Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>

Açıklanamayan infertilite tedavisi

İnfertil çiftlerin yaklaşık %5-10'unda açıklanamayan infertilite söz konusudur. Açıklanamayan infertilite tüm tetkikler yapılmış ve normal bulunmuş olmasına karşın gebeliğin kendi kendine oluşamaması durumudur.

Açıklanamayan infertilite durumlarında başta IUI (aşılama) denenebilir. 3-5 denemede başarı sağlanamadığında tüp bebek denemesine geçmek uygun olabilir.

Aşılama işleminde yumurtlama çeşitli ilaçlarla kontrollü bir şekilde oluşturulduktan sonra erkeğin spermleri bir işlemden geçirilerek hazırlanır ve bir enjektörde toplanır. Enjektördeki bu spermler rahim içine verilir.

Video: Rahim içi aşılama (inseminasyon) nasıl yapılır? - Sperm hazırlama, kanül ve sperm içeren enjektör

Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>

"Açıklanamayan infertilitesi" olan çiftlerin %50'sinde ilk 5 yılda hiç tedavisiz gebelik oluştuğu dikkate alınmalı ve mümkün olan durumlarda, özellikle genç çiftlerde çiftin doğal yoldan gebe kalması beklenmelidir.

İleri yöntemler - Tüp Bebek

Yukarıdaki yöntemler başarısız kaldığında, erkekte kendiliğinden gebelik oluşmasını engelleyecek bir durum bulunduğunda (sperm sayısının ileri derecede az olması ya da hiç sperm olmaması), kadında kendiliğinden gebelik oluşmasını engelleyecek bir durum bulunduğunda (her iki tüpün tıkalı olması gibi) bu ileri yöntemlere başvurulur.

Tüp Bebek ve Mikroenjeksiyon >>

İLGİLİ KONULAR:

Tüp bebek ve diğer yöntemler