Preeklampsi (gebelik zehirlenmesi) tanısında ağır ve hafif preeklampsi ayrımı için 24 saatteki idrar protein miktarı ölçümü

Dr. Kağan Kocatepe'nin youtube kanalında hazırladığı video içeriğinin transkripsiyonu (video sayfanın en aşağılarında)


Tansiyon yüksekliği, idrarda albümin (protein) kaçağı (proteinüri), ödem belirtileriyle seyreden gebelik zehirlenmesi (preeklampsi) tanısı ve 24 saatlik idrarda protein testi


Gebelik zehirlenmesinin tanısını koyabilmek için olmazsa olmaz bir numaralı gereklilik tansiyonun yüksek olması.

140/90 ve/veya üzeri olması veya daha geniş bir tanımlama yapacak olursak, anne adayının alışkın olduğu tansiyon değerlerinin üzerine çıkması yani 140/90 diyoruz ama, 90'a 60 tansiyonla ayakta dolaşan bir anne adayında örneğin 130'a 80'de bir anlam kazanacaktır. Ama klasik tanım 140'a 90.

140'a 90 peki gebelik zehirlenmesinin tanısını koymaya yeterli mi? Hayır.

Onun ikinci ayağı olan idrarda protein kaçağı olması şart. Çünkü şunu biliyoruz ki özellikle ilk gebeliği olan anne adaylarında hamileliğin son haftalarında gestasyonel hipertansiyon adını verdiğimiz, tamamen masum seyreden, anne adayına ve bebeğe hiçbir etki yaratmayan idrarda protein kaçağı olmaksızın seyreden bir hipertansiyon türü var. Bu gelip geçici bir şey.

İşte gebelik zehirlenmesi diyebilmek için 2. önemli kriter de idrarda protein kaçağı olması.

İdrarda protein kaçağını saptamanın hızlı yolu idrarda protein bakmak. İdrarda protein 1 pozitif, 2 pozitif, 3 pozitif olabiliyor. Pozitiflik derecesine göre de tansiyonla bunu birlikte değerlendirdiğimiz zaman gebelik zehirlenmesi tanısı koyabiliyoruz. Ama genellikle gebelik zehirlenmesinde idrarda protein kaçağını saptamak için daha hassas bir yöntem olan 24 saatlik idrarda proteine bakıyoruz.

24 saatlik idrarda protein demek şu demek: 24 saat boyunca anne adayının çıkardığı idrarın içindeki miktar demek.

Bunun için ne yapıyoruz?

Anne adayına diyoruz ki, büyük bir kabın içinde, 5 litrelik bir su şişesi olabilir mesela, sabahleyin ilk idrarını attıktan sonra gün boyunca bütün idrarlarını, yaptığın idrarı o şişenin içinde biriktir ve ertesi gün de ilk idrarını da katarak, böylece 24 saat boyunca çıkarılmış, böbreklerin ürettiği idrar biriktirilmiş oluyor, onu laboratuara götür diyoruz. Laboratuar da ölçüyor ve bize sonucu veriyor.

Sonuç bir kere negatif çıkmaz hiçbir zaman. Çünkü belli bir miktarda protein mutlaka idrarda atılır. Bu hamile olmayan kişilerde de atılır hamile olanlarda da atılır.

Hamile olanlarda hamile olmayanlara göre normal değerler biraz daha fazladır: Mesela 150 miligram 24 saatte idrarda protein atılımı bir erişkin için, hamile olmayan bir erişkin için normal kabul edilirken bu, anne adaylarında 300 miligrama kadar normal kabul ediliyor ve 24 saatlik idrarda protein sonucu 300 miligramın ne kadar üzerinde ise gebelik zehirlenmesi düşünüyorsak eğer, çünkü tek başına 24 saatlik idrarda protein de yetmez, mutlaka tansiyon değerlerinin de yüksek seyrediyor olması lazım. Ne kadar yüksekse idrarda protein kaçağı, gebelik zehirlenmesinin de ağırlık derecesi ona göre daha fazla demektir.



Özetle söylemek gerekirse, gebelik zehirlenmesi, preeklampsi tanısı koymak için, çok ağır bir preeklampsi söz konusu değilse yani böyle, artık tansiyonlar 150'lerin üzerine çıkmış, 160'a 110'luk tansiyonlar var o zaman hemen basit idrar testiyle tanıyı koyabiliyoruz. Özellikle de miyadındaysa gebelik. O zaman çok fazla düşünmüyoruz acaba 24 saatlik idrarda protein ne kadar diye. Bariz bir şekilde o zaman bir gebelik zehirlenmesi zaten söz konusu.

Eğer özellikle gebelik ufak haftalarda ise ve gebelik zehirlenmesi düşünüyorsak, tansiyonları yüksekse, gebelik zehirlenmesinin derecesini anlamak için, hafif preeklampsi mi, ağır preeklampsi mi diye, 24 saatlik idrarda protein bakıyoruz.

Hafif preeklampside bekleme zamanımız olabilir çünkü gebeliğin ilerlemesi için bebeğin büyümesi için.

Ağır preeklampside ise çoğu zaman beklemiyoruz. Çünkü anne adayının bu sefer bazı tehlikelere maruz kalması söz konusu. Bebeğin de tehlikelere maruz kalması söz konusu.

Hafif preeklampsi-ağır preeklampsi tanısını koyup bekleyebilir miyiz, bekleyemez miyiz gebeliğin ilerlemesini diye karar verebilmek için 24 saat idrarda protein en sağlıklı sonucu bize veriyor.



İLGİLİ KONULAR:


Video: GEBELİK ZEHİRLENMESİ (PREEKLAMPSİ) NEDİR, TANISI NASIL KONUR? HİPERTANSİYON VE İDRARDA PROTEİN ÇIKMASI

Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>