Bebeğin ilk dışkısını rahimde doğmadan yapması, "bebeğin kakasını yutması" (mekonyum aspirasyonu)

Dr. Kağan Kocatepe'nin youtube kanalında hazırladığı video içeriğinin transkripsiyonu (video sayfanın en aşağılarında):

Mekonyum ve aspirasyonu (ilk dışkının bebeğin ciğerine zarar vermesi)

Amniyotik mayi, amniyon sıvısı hacmi her ultrasonografide bizim baktığımız bir şey. Birinci trimesterden itibaren bebeğin böbrekleri tarafından üretilmeye başlanan ve yutulduktan sonra yine kana geçerek oradan da böbreklere geçerek devirdaimi sağlanan bir sıvı bu, yani amniyon sıvısının esas kaynağı yutma ve idrar olarak çıkarma.

Amniyon sıvısı steril bir sıvıdır. İçinde ultrasonografide bazen partiküller gözlemlenebilir. O partikül dediğimiz şeyler amniyon sıvısının "kirli olduğu" izlenimi bile uyandırabilir, bazen annne adayları diyor "aa ne kadar kirli" diye, hatta böyle havaya kalkıyor biz ultrason probunu koyduğumuz zaman o partiküller.

Aminiyon sıvısı siyah görülürken o partiküler böyle beyazımsı gözüküyor. Nedir onlar? Verniks dediğimiz bebeğin cilt tabakasını koruyan o beyaz kremsi tabaka veya bebeğin sonuçta sürekli olarak cildi yenileniyor, dökülüyor, tüyleri yenileniyor, dökülüyor onlar da işte o sıvı içinde partiküllü bir görünüm arz edebiliyorlar.

O yüzden de amniyon sıvısını gözlemlerken o görüntüleri gördüğümüz zaman çok koyu olmadığı sürece bir sorun düşünmüyoruz, bazen hamileliğin son haftalarına doğru o öyle yoğun olabiliyor ki acaba mekonyum dediğimiz bir şey mi var diye biz endişelenebiliyoruz.

Mekonyum demek bebeğin ilk dışkısını rahim içinde yapması demek. Son derece az görülen bir durum. Genelde miyad geçmesi olan bebeklerde veya gelişme geriliği olan ve amniyon sıvısı da etkilenmiş, renkli Doppler'inde bozukluk olan anne adaylarının bebekleri henüz daha doğmadan önce, hipoksi dediğimiz oksijen azalmasına bağlı olarak anal sfinkter dediğimiz o dışkıyı normalde içeride tutan yapının gevşemesine bağlı olarak ilk dışkı doğumdan önce rahim içinde yapılabiliyor.

Özellikle miyad geçmesi varsa, miyadına çok yakınsa, amniyon sıvısında bir azalma varsa, gelişme geriliği gibi bir şey varsa, yani bebeğin plasentası ile ilgili bazı ön görülebilecek olan sorunlar varsa bu bizim için kıymetli bir bulgu olabiliyor ve ultrasondaki o partiküllere mekonyum diyebiliyoruz, tabii ki soru işareti, görmeden onu kesinleştiremeyiz.

Bazen doğumda sular geldikten sonra veya bizim tarafımızdan normal doğumda su kesesi açıldıktan sonra da bir bakıyoruz, "mekonyumlu" diyoruz. Mekonyum demek normalde berrak sarı olması gereken amniyon sıvısının, işte o mekonyum kahverengi, koyu kahverengi bir görüntüye sahiptir, mekonyumlu diyoruz.

Doğumda mekonyum saptarsak, hemen dikkatimizi nereye vermeye başlıyoruz? NST. Daha doğrusu artık doğum eyleminde olduğu için CST, kontraksiyon stres test, Orada acaba kordon basısına bağlı olarak bebekte bazı bulgular var mı diye. Mekonyum varsa eğer çok daha dikkatli oluyoruz.

Beraberinde en ufak bir NST yani daha doğrusu CST bulgusu varsa normal doğumu yarıda kesip sezaryene dönebiliyoruz.

Ama tamamen normal olan bebeklerde de doğum eylemi başladıktan sonra bir kısmında, % 3 ila 5'inde mekonyum olabilir ve doğumdan sonra da herhangi bir sorun yaratmaz.

Mekonyum ne açıdan tehlikeli?

Özellikle bebek doğduktan sonra koyu bir mekonyum varsa, bebek dünya geldiği zaman eğer o mekonyumu ilk nefesle birlikte ciğerlerine çekerse ona işte mekonyum aspirasyonu adını veriyoruz ve o ciğerlerin ilk çalışmasını engelleyebiliyor.

Yani mekonyumun oluşma mekanizmasının altında yatan bir şey var, o da "acaba bebekte kordon basısı veya oksijen azalması gibi, doğum eyleminden bahsediyorum şu anda, var mı" diye.

Bir de bebek doğduktan sonra çocuk doktoruna düşen görev de o mekonyumun mideye, daha doğrusu ciğerlere gelmeden önce temizlenmesi. Mekonyum aspirasyonunun engellenmesi için.

Beraberinde amniyon sıvısında azalma olmayanlarda mekonyum aspirasyonu hemen hemen hiç görülmüyor ve de onu da söyleyeyim yani %5 bebekte de, %3 ila 5 bebekte normal doğum eyleminde mekonyum da görüyoruz biz, ister baştan itibaren planladığımız bir sezaryen olsun, bir bakıyoruz amniyon sıvısı mekonyumlu, veya doğum eylemi başladıktan sonra ortaya çıkmış mekonyum olsun.

Yani mekonyum bebeğin rahim içinde kakasını yapması anne adaylarını en çok korkutan şeylerden bir tanesi olmasına karşın, çoğunlukla bir soruna işaret etmiyor.

İLGİLİ KONULAR:

Video: Bebeğin ilk dışkısını rahimde doğmadan yapması, "bebeğin kakasını yutması" (mekonyum aspirasyonu)

Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>