Gebelikte diş sağlığı

Yazan: Dr. Cem Över. Dişeti Hastalıkları Uzmanı

Soru: Gebelik süresince dişhekimine gitmeme gerek varmı, varsa hangi aralıklarla gitmeliyim?

Gebelik boyunca diş ve dişetlerini her üç aylık dönemde 1 kez kontrol ettirmelisiniz.

Soru: Diş bakımı yaptırmazsam ben ve bebeğim herhangi bir zarar görebilir mi?

Rutin kontrolleri yaptırmadığınız takdirde çeşitli riskler ortaya çıkabilir. Örneğin; herhangi bir tıbbi bakıma alınmamış derin çürükler tüm vücuda yayılabilecek enfeksiyon kaynağı olarak hem sizi hem de bebeğinizi büyük bir tehlike içine atabilir.

Soru: Gebelik döneminde diş tedavileri için en ideal dönem hangisidir?

Gebelerde bu dönem 2. trimester yani 3-6aylar arasıdır. İlk trimesterde mümkün olduğunca röntgen çektirmekten kaçınmalı ve zorunlu kalmadıkça tedavi yapılmamalıdır. Aynı durum, 3. trimester için de geçerlidir. Özellikle 3. trimesterdeki hastalar uzun süre sırtüstü yatar pozisyonda bırakılmamalıdır.

Kural şudur: gebelerde uzun ve komplike işlemleri doğum sonrasına bırakmak daha doğrudur.

Soru: Hamilelik döneminde diş filmi çektirebilirmiyim?

Gerekmedikçe diş sorunları için röntgen çektirmekten kaçınılmalıdır. Eğer gerekliyse kurşun önlük giyilerek alınmalıdır.

Soru: Gebelikte yapılan çürük diş tedavileri için kullanılan lokal anesteziklerin bebek üzerine zararlı etkileri var mıdır?

Gebelik sırasında diş hekimine başvurduğunuzda size özel bir dikkat göstermelidir. Genel anestezik madde kullanıldığında bebeğin oksijen desteğini azaltmadığından emin olmak gereklidir. Gebelerde lokal anestezi uygulamalarında Lidocaine(xylocaine), Prilocaine(citanest), Etidocaine kullanılması önerilir.

Soru: Gebelikte diş ve dişeti enfeksiyonlarına bağlı olarak kullanılan ilaçların sakıncası var mıdır?

İlaçların fetüse en zararlı olabileceği dönem gebeliğin 2. haftasından 12. haftasına kadar geçen dönemdir. Annenin bu dönemde aldığı ilaçlar teratojenik etkide ise fetal anomalilere, 12. haftadan sonra ise malformasyonlara neden olmasalar bile morfolojik değişikliklere neden olabilirler.

Bu dönemde, fetüse zararlı olduğu bilinen veya bu konudaki etkileri henüz bilinmeyen aşağıdaki bazı ilaç grupları kullanılmazlar. Aspirin ve ibuprofen gebeliğin 3. trimesterinde kullanılmazlar, sadece parasetamol alınabilir.Tetrasiklin ve streptomisin tüm gebelik boyunca alınmamalıdır. Bu ilaçların yanında aminoglikozidler, kloromfenikol gebeliğin son dönemlerinde ise sülfanamidler kullanılmamalıdır.

Soru: Diş fırçalama esnasında diş etlerimin kanaması beni  çok endişelendiriyor nedenini merak ediyorum.

Gebeliğin ikinci ayından itibaren artan östrojen ve progesteron seviyesi nedeniyle dişetleri iltihaplanır ve kolayca kanar hale gelir. Bu durum sekizinci ayda da yoğun şekilde görülür. Diş plağı gibi lokal irritasyonlar nedeniyle olay şiddetlenir. Bu tip kanamalara gebelerin yaklaşık % 30'unda rastlanır. İyi bir ağız bakımı ve C vitamini takviyesi ile rahatsızlık hafif bir şekilde atlatılabilir.

Soru: Dişetlerimde gittikçe büyüyen ve fırçaladıkça kanayan kitlenin ne olduğunu merak ediyorum.

Gebelik tümörü olarak bilinen granüloma gravidarum genellikle gebeliğin 3.-4. ayında başlar ve gebelik boyunca devam eder. Gebeliğin başlıbaşına tümöral bir teşekkül meydana getirmesi düşünülemez. Ancak gebeliğin daha önce mevcut olan ve lokal irritasyonlar sebebiyle gelişen basit bir gingivitisin tümöral bir karakter kazanmasına yardımcı olabileceği düşünülebilir.

Gebelikte hormonal aktivitede meydana gelen fazlalık nedeniyle dokularda direnç azalmıştır. Böylece enfeksiyonlara çok müsait bir zemin meydana gelmiştir. Genellikle ağız hijyenine dikkat etmeyenlerde daha sık görülen bu patalojik kitle gebelik boyunca süratle büyümeye devam eder. Bu kitleler genellikle doğumdan sonra kaybolur. Eğer kaybolmuyorsa ve sizi rahatsız ediyorsa ufak bir cerrahi müdahale ile alınabilir.

Soru: Gebelik boyunca tükürük miktarında beni rahatsız eden bir artış var nedeni ne olabilir?

Genelde gebeliğin erken dönemlerinde başlayan ve 3. ayın sonlarına doğru düzelen bu olay bazen doğuma kadar devam edebilir.Tükürük miktarı çoğu zaman günde 1lt. hatta daha fazlasına ulaşabilir.Bu durum hiç durmadan yutkunmak ve tükürmek zorunda kalan gebeyi rahatsız edebilir. Ancak zararsızdır. Sabah bulantıları olan gebelerde ise diğerlerine oranla daha sık görülür ve bulantıların şiddetlenmesine neden olabilir. Bu problemin kesin bir tedavisi olmamakla birlikte mentollü diş macunu ile fırçalama, ağızı çalkalamak ya da sakız çiğnemek yararlı olabilir. Çok ileri durumlarda kadın-doğum uzmanının yazacağı antihistaminik grubu ilaçlar yararlı olabilir.

Soru: Zaman zaman ağız kuruluğu yaşıyorum neden olabilir?

Bazı gebelerde görülen ağız kuruluğunun nedeni belli olmamakla beraber hormonal değişime bağlı olduğu düşünülmektedir. Korkulacak bir durum sözkonusu değildir. Su ve şekersiz içecekler belirtileri hafifletebilir. Şekersiz ve naneli sakızların kullanımı tavsiye edilebilir.

Soru: Sık bulantısı ve kusması olan gebelerde dişlerde aşınma olabileceği doğru mudur?  

Gebelerde mide içeriğinin yemek borusundan yukarıya doğru kaçması nedeniyle ağıza gelen mide asidi dişlerde erozyon (aşınma) geliştirebilir. En iyi tedavi, gastrik içeriklerin yani asitlerin dişler üzerinde kalmaması için ağız tercihan sodyumbikarbonat ile çalkalanarak asidin tamponlanmasıdır. Eğer kusmadan hemen sonra fırçalama yapılırsa dişlerdeki erozyon dahada artacaktır.

Video: Hamilelikte diş hekimi tedavi yapabilir mi - röntgen filmi çekmek ve anestezi sakıncalı mı?

İLGİLİ KONULAR: