1 Haftalık Gebelik
Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>
Gebelik ortalama 40 hafta, yani 9 AY 10 GÜN devam eden bir süreçtir.
Tıbbi olarak gebelik başlangıcınızı hamile kaldığınız adet döngünüzde (adet döngüsü üreme çağında olan bir kadının bir adet kanamasının ilk gününden diğer adet kanamasının ilk gününe kadar olan süreci tanımlar) gördüğünüz adetin ilk günü belirler.
Bu nedenle gebeliğinizin birinci haftası aslında henüz hamile olmadığınız bir dönemdir. Hamile kaldığınız tarihi net olarak hatırlayamayabilirsiniz, ancak Son Adet Tarihinizin ilk gününü daha kolay hatırlarsınız. Bu nedenle biz doktorlar sizin gebeliğinizi takip ederken hesaplarımızı sizin son adet tarihinizin ilk gününe göre yaparız.
Video: Hamilelik süresi olan 9 ay 10 gün (40 hafta) ne zaman başlar? Gebelik haftası nasıl hesaplanır?
Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>Not: "Gebelik" kelimesi daha çok doktorlar, "hamilelik" ise anne ve baba adaylarınca kullanılan bir kelimedir. Sitede her iki kelime beraberce kullanılmıştır.
Tıbbi gebelik haftası Son Adet Tarihinizin ilk gününe göre hesaplanır. Gebelikte yapılacak testler, sizde ve bebekte ortaya çıkan değişikliklerin yorumlanması ve muhtemel doğum tarihiniz her zaman Son Adet Tarihinize göre hesaplanır.
Tıbbi gebelik haftası hesabı yumurtlamanın adet döngüsünün 14. gününde olduğunu var sayar. Bazı kadınlarda yumurtlama daha erken (erken yumurtlama) veya daha geç (geç yumurtlama) olabilir.
Bu tür durumlarda daha ileri gebelik haftalarında suni bir Son Adet Tarihi oluşturularak takibin bu tarihe göre yapılması gerekebilir.
Sizin hamile kaldığınız tarihe göre yaptığınız hafta hesabı, doktorunuzun belirttiği gebelik haftasından iki hafta geridedir. Siz doktorunuza örnek olarak “ben tam olarak ne zaman hamile kaldığımı biliyorum ve buna göre 3 haftalık hamileyim” şeklinde yorum yapabilirsiniz ancak siz aslında bu verilen örnekte tıbben 5 haftalık hamilesiniz.
Son adet tarihi hesabına göre gebelik ortalama 40 hafta sürer. Bu sürenin ay karşılığı 9 Ay 10 Gündür.
Gebeliklerini aylarla ifade etme eğiliminde olan anne adaylarının bazıları bir ayın 4 haftadan, yani 28 günden daha uzun olduğunu göz ardı etmekte ve yine doktorlarının hesaplarıyla kendi hesapları çelişmektedir.
Modern Doğum Bilimi'nde hamileliği aylarla belirtme uygulaması terk edilmiştir. Ultrasonografi cihazları doktorun yaptığı ölçümleri gebelik haftasına çevirirken yine tıbbi gebelik haftasını kullanırlar.
Hamileliğiniz başladıktan sonra karışıklıklara meydan vermemek için siz de tıbbi gebelik haftanızı kullanın. Her ne kadar günümüzde gebelik haftalar kullanılarak ele alınsa da 9 aylık bu dönemi trimester adı verilen üç eşit dönemde inceleme alışkanlığı devam etmektedir.
Latince “üç ay” anlamına gelen trimester kelimesi hamileliğin genel gelişimini betimlemede oldukça faydalıdır ve genellikle birinci trimester (ilk üç aylık dönem) bebeğin organ gelişiminin başladığı ve tamamlandığı ve anne adayında hamileliğe uyumun gerçekleştiği, ikinci trimester (ikinci üç aylık dönem) bebeğin hızla gelişimini sürdürdüğü, üçüncü trimester (son üç aylık dönem) ise doğuma hazırlığın başladığı ve tamamlandığı dönem olarak tarif edilir.
Bu Hafta Sizde Oluşan Değişiklikler
Adet döngünüzün yaklaşık 14. gününde yumurtlama adı verilen süreçle sağ veya sol Fallop tüpünüze (kanalınıza) atılacak yumurta hücresi bu hafta içinde olgunlaşmaya başlar.
Fallop tüpleri bebeğin geliştiği yapı olan rahimin sağında ve solunda yer alan ince kanallardır.
Bu kanalların içi yumurta hücresini rahim iç tabakasına (endometrium) yönlendirecek tüycüklerle döşelidir.
Rahim, pelvis adı verilen kemik çatınızda yer alır ve burada mesane (idrar torbası) ve kalın bağırsak ile yakın komşuluktadır. Rahim ile idrar torbasının bu yakın komşuluğu nedeniyle rahim hamilelikte büyüdükçe sık idrar yapma ihtiyacı ortaya çıkar.
Her Fallop tüpü aynı taraftaki yumurtalık ile yakın temastadır. Fallop tüplerinin uç kısmında bulunan hareketli saçaklar yumurtlamayla atılan yumurta hücresini yakalar ve içeri alarak burada ilerlemesini sağlar.
Döllenme Fallop tüpü içinde gerçekleşecektir.
Normalde bir karın içi organ olan yumurtalık dokusundan yumurtlama esnasında serbest kalan yumurta hücresinin karın boşluğuna düşmemesi için Fallop tüplerinin saçaklarının bu yakalama hareketi son derece önemlidir.
Video: KADIN GENİTAL SİSTEMİ ANATOMİSİ (VAJİNA, RAHİM AĞZI, RAHİM, TÜPLER, YUMURTALIKLAR) MAKETLİ ANLATIM
Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>
Yumurta hücresi (oosit) yumurtalıklarda bulunan ve olgunlaşmış haliyle 150 mikron (0.15 milimetre) çapında olan bir hücredir ve adet döngüsünün ilk gününden itibaren olgunlaşmaya başlar.
Bu olgunlaşma sürecinde folikül adı verilen içi sıvı dolu bir kesecik içindedir. Folikül büyüyerek 18-20 milimetre çapına ulaştığında çatlar ve içerisindeki yumurta hücresi serbest kalır. Serbest kalan hücre Fallop tüpünün içine geçer.
Yumurtalıkta folikülün çatladığı yerde rengi nedeniyle sarı cisim (corpus luteum) adı verilen bir yapı oluşur ve bu yapı rahim iç tabakasını hamileliğe hazırlayan progesteron hormonu salgılar.
Resimde oosit içinde anne adayına ait kromozom ve genleri barındıran hücre çekirdeğini ve hücreyi çevreleyen jelatin benzeri Zona Pelusida adlı kalın çeperi görüyorsunuz.
Bu kalın çeper yumurta hücresinin içine döllenme sürecinde yalnızca bir sperm hücresinin girmesini sağlaması yanında hücrenin yalnızca insan spermi tarafından döllenebilmesini de garanti eder.
Yumurtlama olgusu beyinde bulunan hipotalamus bölgesinin denetimi altındadır. Buradan hipofiz bezine giden emirle salgılanan FSH (folikül stimülan (folikül uyarıcı) hormon) folikülün gelişmesi emrini verir.
Folikül gelişimini tamamladığında salgıladığı östrojen hormonuyla çatlamaya hazır olduğunu bildirir ve bu kez hipofiz bezinden salgılanan LH (luteinizan (corpus luteum, yani sarı cisim oluşturucu) hormon) folikülün çatlamasını ve yumurta hücresinin serbestleşmesini (yumurtlama) sağlar.
Folikülün salgıladığı östrojen hormonu aynı zamanda rahim iç tabakasını hamileliğe hazırlar.
Yumurtlama tamamlandıktan sonra sarı cisimin salgıladığı progesteron hormonu rahim iç tabakasına son şeklini verir.
Gebelik planladığınıza göre bu siklusunuzda (adet döngünüzde) korunmayacaksınız demektir. Bilinçli bir anne adayı olarak kendinizi muhtemel bir gebeliğe çoktan hazırlamaya başlamış olmalısınız.
Artık yaşam biçiminizi bir anne adayına uygun şekilde yeniden düzenlemelisiniz. Alkol, sigara (pasif içicilik dahil) gibi alışkanlıklarınız varsa bunları bırakmalısınız.
Yanınızda 6 adet sigara içildiğinde siz bir sigara içmiş kadar etkilenmektesiniz...
Eğer bir hastalığınız varsa ilgili doktora gidip gebe kalmayı planladığınızı söylediğinizde doktorunuz gebelikte kullanıma en uygun ilacı size verecektir.
Gebelik Öncesi Muayene Kavramı
Prekonsepsiyonel Vizit (gebelik öncesi muayene) iyi bir gebelik dönemi geçirme, mükemmel bir doğum yapma ve sağlıklı bir bebek dünyaya getirme olasılığınızı belirgin bir şekilde artırır. Bu muayene ve beraberinde yapılacak incelemelerle muhtemel sorunlar önceden saptanacak ve tedavi edilecektir.
Yine sağlıklı bir hamilelik geçirmeniz için beslenme, iş yaşamı, günlük yaşam, cinsel yaşam gibi konular bu muayenede ayrıntılı olarak ele alınır. Bu ay hamile kalacak olsanız dahi bu muayene için geç kalmış sayılmazsınız.
Gebelik öncesi muayenenin diğer bir amacı da sizin gebelikte yaşayacağınız muhtemel riskler hakkında bilgi sahibi olmanızı sağlamak ve bunlar arasına giderilebilir olanları (kansızlık, idrar yolu enfeksiyonları, genital enfeksiyonlar, diş ve diş eti sorunları gibi) hamilelik başlamadan önce gidermeye çalışmaktır. Yine eksik olan aşılarınızın da önemli bir kısmı gebelik öncesinde tamamlanabilir.
Sizde var olan çeşitli dahili sorunlar (şeker hastalığı, tansiyon yüksekliği, astım gibi) veya jinekolojik sorunlar (yumurtalık kisti, miyom gibi) veya aşırı kilolu olma, düşük kilolu olma, ileri yaşlarda olma, akraba evliliği, sizin veya eşinizin ailesinde var olan kalıtsal hastalıklar veya daha önceki gebelik(ler)de yaşanan sorunlar gibi durumlar nedeniyle yüksek riskli bir gebelik yaşayacaksanız bu durumda gebelik ve doğum boyunca alınacak önlemler bu muayenede ayrıntısıyla ele alınır.
Diğer Öneriler
Sağlıklı bir beslenme alışkanlığını bu haftalardan itibaren edinmiş olmalısınız.
Olağan diş hekimi kontrolünüzü bir sorununuz olmasa dahi mutlaka yaptırmalısınız.
Folik asit takviyesine gebelikten önce başlandığında bebekte NTD (nöral tüp defekti) adı verilen ve bebeğin beyin-omurilik yapısını olumsuz etkileyen sorunun ortaya çıkma olasılığı belirgin olarak azalır.
Günlük ihtiyacınız olan 400 mikrogram (0.4 miligram) folik asiti gıdalardan alabilmeniz mümkün olmakla beraber çağdaş tıp gebelik planlayan her anne adayının bu miktarı ilaç şeklinde günlük olarak almasını önermektedir. Doktorunuzun bu konudaki önerilerine mutlaka uyun.
Video: Gebelik öncesi folik asit hamile kalmayı kolaylaştırır mı? Neden, ne zaman ve ne kadar kullanılır?
Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>Doktorunuz Prekonsepsiyonel Vizit sonucunda elde ettiği verilere göre sizin gebeliği ertelemenizi isteyebilir. Örnek olarak kızamıkçık virüsüne karşı bağışık olmadığınız saptandığında size aşı olmanız ve gebeliği bir süre ertelemeniz önerilecektir. Benzer şekilde şeker hastalığınız varsa ve kan şekeri seviyeniz yüksek seyrediyorsa gebeliğinizi belli bir süre ertelemeniz gerekebilir.
Eşinizle aranızda akrabalık varsa veya sizin veya eşinizin ailesinde kalıtsal olarak bebeğinize geçebilecek çeşitli hastalıklar varsa veya böyle bir durumdan şüpheleniyorsanız Genetik Danışma Hizmeti almak için Tıp fakültelerinin ilgili bölümlerine baş vurabilirsiniz.
Hafta hafta hamilelik video ağırlıklı versiyon için tıklayın >>