Hamilelikte İkili Test - Ense Kalınlığı Ölçümü

İkili Test Ne İçin Yapılır?

Bebeğin 11.-14. gebelik haftaları arasında ense pilisi kalınlığının (NT) ölçümü, beraberinde anne adayından alınan kanda beta HCG ve PAPP-A ölçümü ve bunlardan elde edilen değerlerin bilgisayara girilmesi ve özel bir programa tabi tutulmasıyla da Down sendromu riski belirlenebilmektedir. Yine diğer trizomilerin (13 ve 18) riski de bu testte belirlenebilmektedir.


Video: İkili tarama testi (11-14, ense kalınlığı, Down sendromu testi, "zeka testi") raporu nasıl okunur?

Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>

Bu haftalarda yapılan ultrasonda ayrıca bebeğin tepeden tırnağa detaylı bir şekilde gözden geçirilmesi de mümkündür. 19-23. haftadaki kadar detay elde edilemese de kolların-bacakların varlığı, beyin dokusu ve IT (intracranial translucency, son zamanlarda NTD (spina bifida) erken tanısı koymak için uygulanmaya başlanan bir ölçüm) ölçümü, kalp boşlukları, göbek kordonu vd. yapılar bir anlamda ön taramadan geçirilmiş olmaktadır.

Hatta gerekli durumlarda preeklampsi oluşma olasılığını belirlemek için belli kurallara uyularak rendkli uterin arter Doppler incelemesi de yapılabilir.

Down sendromu riski belirlemesinde bilgisayarın yaptığı hesaba entegre edilmemiş olsa dahi, bu haftalarda bebeğin burun kemiğinin gözlemlenmesi ve Ductus Venosus Doppler incelemesinin de normal olması Down riskini önemli ölçüde azaltmaktadır.


Video: DUKTUS VENOZUS RENKLİ DOPPLERİ NASIL VE NE ZAMAN YAPILIR, BEBEKTE DOWN SENDROMU İLE İLİŞKİSİ NEDİR?

Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>

Ense pilisi kalınlığı (NT=nuchal translucency)

Başta Trizomi 21 ve Trizomi 18 olmak üzere çeşitli kromozom anomalilerinin bir kısmında, fetuslarda ense kalınlığının bölgedeki sıvı birikimine bağlı olarak arttığının gözlenmesiyle birlikte bu ölçümün prenatal tanıda uygulanabilirliği hakkında teoriler üretilmeye başlanmıştır.

 - 

Erken gebelikte artmış ense pilisi kalınlığı ve aynı bebeğin ultrason görüntüsü

Fetusun ense pilisi kalınlığı trizomi dışında çok çeşitli nedenlere bağlı olarak artabilir. Bunlar arasında kistik higroma adı verilen sıvı birikimi yıllardan beri Turner sendromu (45 XO şeklindeki kromozom anomalisi) ile ilişkili olduğu bilinen bir durumdur.

Gerçekten de kistik higroma tanısı konan ve bu nedenle ileri inceleme yapılan bebeklerde %70 oranında Turner sendromu adı verilen kromozom anomalisine rastlanmaktadır.

Fetusta kalp hastalıkları, akciğer hastalıkları, iskelet yapısıyla ilgili hastalıklar, konjenital enfeksiyon ve diğer hastalıklara bağlı olarak da ense kalınlığı artmış bulunabilmektedir.

Ülkemizde NT için üst sınır 2.5 milimetre olarak kabul edilmektedir. Ancak çok daha yüksek değerlerde bulunan ölçümlerde bile bebeğin koromozom ve kalp incelemelerinin normal bulunabileceği unutulmamalıdır.



Beta HCG ve PAPP-A

Kandaki beta HCG seviyesi gebelik ilerledikçe azalmaktadır. Trizomili bebeklerde bu azalma çok daha yavaş olmaktadır. 11.-14. gebelik haftaları arasındaki ölçümler Trizomi 21 olan bebeklerde bu azalmanın daha yavaş olduğunu doğrulamaktadır.

PAPP-A adı verilen madde ise gebelik ilerledikçe artan bir maddedir. Yine trizomili bebeklerde bu artışın normalden daha yavaş olduğu gözlenmiştir.

Yöntemin uygulanmasında temel sorun ense kalınlığının doğru ölçülmesidir. Bu ölçüm ise sanıldığı kadar kolay değildir. Ense pilisi kalınlığını milimetrenin onda birini ölçecek hassasiyette ultrason aletleri kullanılmalı ve ölçüm esnasında gebelik haftasındaki normal anatomik yapılar (amniyon zarı) fetusun ense pilisinden ayırtedilebilmelidir. Bu da tecrübe gerektirmektedir.

Yine fetusun bu gebelik haftalarında hareketlenmeye başlamış olması, ölçümün hassas bir şekilde yapılabilmesi için bazen 20 dakika ve hatta daha uzun süren sabırlı bir bekleyişi zorunlu kılmaktadır.


Video: 13. gebelik haftası (12 haftalık gebelik ) - 3 ay bitmek üzere - İkili test için ultrason

Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>

Bilgisayar programı milimetrenin onda birindeki farklılıklardan bile etkilenmekte ve örneğin 1.4 milimetrelik ense pilisi kalınlığı ile 1.7'lik ense pilisi kalınlığı ölçümü arasında bile bariz farklılıklar görülebilmektedir

Aşağıda birinci resimde ense pilisi kalınlığı nispeten doğru olarak ölçülmüş, ancak ikinci resimde ideal olarak ölçülmüş şekilde görülmektedir. Birinci resim ile ikinci resim aynı fetusa ait olmalarına karşın birinci ölçüm 1.9 mm, ikinci resim ise 1.6 mm olarak ölçülmüştür. Bu fark çok anlamlı gibi görünmemesine karşın bilgisayara girildiğinde belirlenen risk oldukça farklı olmaktadır!

Aşağıdaki resimde ise risk tahmini yapmak için gerekli olan diğer bir veri, CRL yani BPM (baş popo mesafesi) ölçümünün ideal şekli gözlenmektedir.Bu ölçümdeki milimetrik hatalar da risk tahmini sonucunu derinden etkilemektedir.

Sonuç olarak, incelemede bebeğin BPM'si, ense kalınlığı, anne adayıyla ilgili bazı bilgiler, kan ölçüm sonuçları bilgisayara girilmekte ve bilgisayar programı bu verileri Down sendromu oluşma riskine dönüştürmektedir.

Bu incelemeye tabi tutulan anne adaylarında riskin yüksek bulunması bebekte bir sorun anlamına gelmez ve sıklıkla bir üst basamak test olarak NIPT, amniyosentez ya da koryon villus biyopsisi gibi incelemelerde bebeğin koromozomları normal bulunur. 

İncelemeyi yaptıran anne adaylarının az ihtimalle de olsa böyle bir ileri inceleme gerekebileceğini bilmeleri önemlidir.



İncelemeyi yaptıran anne adaylarındaki kromozom anomalileri %70-90'lık bir oranda yakalanabilmektedir. 

İncelemenin diğer önemli bir özelliği de bu haftalarda fetusun anomaliler açısından ayrıntılı bir şekilde incelenebilmesidir. Bu haftalarda elbette tüm anomaliler saptanamaz. Ancak anensefali, ekstremite (kol-bacak) problemleri gibi bu haftalarda belirti veren anomaliler bu inceleme sayesinde daha erken tanınmaktadır.


Video: 11+3 haftada İkili testte ense kalınlığında belirgin artış


İLGİLİ KONULAR:


Video: İkili test, dörtlü testte bebekte sorun çıktı, ama bebeğim normal doğdu. Testler neden riskli çıkar?

Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>